فهرست مطالب
Toggleچگونه اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را درمان کنیم؟
تا به حال برایتان پیش آمده است که هنگام جویدن غذا، خمیازه یا حتی یک خنده ساده، از درون فکتان صدای تق بشنوید؟ طوری که انگار یک چیزی درون فکتان درست کار نمیکند و مشکل دارد. بسیاری از افرادی که با دردهای مزمن فک، صداهای کلیکمانند هنگام باز و بسته شدن دهان یا قفل شدن فک مواجهاند، ممکن است درگیر اختلال مفصل فکی گیجگاهی باشند؛ یکی از شایعترین ولی کمتر شناختهشدهترین مشکلات دهان و فک که در صورت بیتوجهی میتواند به اختلالات طولانیمدت منجر شود. تشخیص اختلال TMJ، که گاهی با عنوان سندرم مفصل گیجگاهی فکی نیز شناخته میشود، نیازمند ارزیابی بالینی دقیق و شناخت علائم و دلایل آن است.
در این مقاله، از ریشهی بروز این اختلال گرفته تا روشهای مختلف درمان مفصل گیجگاهی فکی، همه را به زبانی کاربردی و علمی بررسی میکنیم؛ از اولین نشانههای التهاب مفصل فک و صدای کلیک گرفته تا بررسی دلایل اختلالات مفصل TMJ و کارآمدترین شیوههای تسکین یا جراحی.
همچنین بخوانید:
♣ جراحی پیوند استخوان فک برای ایمپلنت
♣ ارتودنسی دندان | راه درمان ناهنجاریهای دندانی و فکی
اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) چیست؟
مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) یکی از پیچیدهترین مفاصل بدن انسان است که در محل اتصال استخوان فک پایین به بخش گیجگاهی جمجمه قرار دارد. این مفصل از نوع لولا-لغزشی است، یعنی نهتنها اجازه باز و بسته شدن فک را میدهد، بلکه حرکت محدود فک به سمت جلو و عقب را هم ممکن میسازد. در میان سطح مفصلی استخوانها، دیسکی نرم و اسفنجی قرار دارد که همانند یک ضربهگیر، فشارها را توزیع کرده و حرکات فک را روان میکند.
اگر این دیسک از موقعیت طبیعی خود خارج شود یا به مرور زمان ساییده شود، عملکرد مفصل دچار اختلال میشود. همچنین، گروهی از عضلات اطراف فک مثل عضله اصلی جویدن (ماستر)، عضله کناری سر (تمپورالیس) و عضلات عمقی فک (پتریگوئید) در عملکرد درست این مفصل نقش دارند. گرفتگی یا خستگی این عضلات (مثلاً در اثر دندانقروچه، استرس یا التهاب مزمن) میتواند فشار غیرطبیعی به مفصل وارد کند و آغازگر مشکلات متعددی شود.
این اختلالات اغلب با علائمی مانند درد ناحیه گیجگاه یا اطراف گوش، صدای کلیک یا قفلشدگی فک هنگام باز و بسته کردن دهان و گاهی حتی سردردهای مکرر همراه هستند. نکته مهم این است که عملکرد طبیعی TMJ وابسته به همکاری دقیق بین استخوانها، عضلات، رباطها و حتی سیستم عصبی آن ناحیه است. به همین دلیل، هر گونه اختلال در یکی از این اجزا ممکن است به اختلالات عملکردی مفصل منجر شود.
تفاوت بین TMJ و TMD
وقتی درباره مفصل فکی گیجگاهی صحبت میکنیم، باید بین دو اصطلاح پرکاربرد یعنی TMJ و TMD تمایز قائل شویم. TMJ مخفف Temporomandibular Joint و صرفاً نام علمی مفصلیست که فک پایین را به جمجمه متصل میکند. اما TMD یا Temporomandibular Disorders به گروهی از اختلالات گفته میشود که میتوانند این مفصل، بافتهای اطراف، عضلات درگیر در حرکت فک و حتی اعصاب حسی را تحتتأثیر قرار دهند.
به بیان سادهتر، TMJ نام مفصل فک است، ولی TMD عنوانیست برای بیماریها یا اختلالات مفصل فک که در آن ساختار یا اطرافش رخ میدهند. در بسیاری از مراجعهها، افراد این دو واژه را بهجای یکدیگر استفاده میکنند، در حالیکه از نظر پزشکی، این اشتباه میتواند به برداشت نادرست از ماهیت مشکل منجر شود.
علائم اختلالات مفصل فک (TMJ)
وقتی مفصل فک دچار مشکل میشود، اولین نشانهها معمولاً هنگام انجام کارهای سادهای مثل حرفزدن، غذا جویدن یا خمیازه کشیدن خودشان را نشان میدهند. اما نکتهای که نباید از آن غافل شد، تنوع و پیچیدگی علائم این اختلال است. در برخی بیماران، درگیری بیشتر عضلانیست؛ در برخی دیگر منشأ آن اختلال ساختاری در خود مفصل است. حتی عواملی مثل استرس مزمن، فشردن دندانها یا وضعیت نامناسب فک در زمان خواب میتوانند شدت علائم را تغییر دهند. بعضی علائم واضحاند و به سرعت قابل تشخیص هستند، اما برخی دیگر با نشانههایی مبهم یا غیراختصاصی همراهاند که ممکن است در نگاه اول به مشکلات دیگری نسبت داده شوند.
به همین دلیل، بررسی دقیق وضعیت حرکتی فک، دامنه بازشدن دهان، تنش عضلات جونده و پاسخ به فشار در نواحی اطراف مفصل از نظر بالینی اهمیت زیادی دارد. در ادامه به نشانههایی اشاره میکنیم که تشخیص زودهنگام آنها میتواند از پیشرفت بیشتر آسیب جلوگیری کند.
نشانههای شایع و قابل مشاهده
علائمی که بیماران بیش از همه گزارش میکنند، در سه دسته درد، محدودیت حرکتی و صداهای مفصلی جای میگیرند:
- درد فک یا اطراف گوش؛ درد اغلب ضرباندار است و با جویدن تشدید میشود.
- سردردهای ناحیه گیجگاهی؛ به دلیل کشش عضلات ایجاد میشود و گاهی با میگرن اشتباه گرفته میشود.
- کلیک یا پاپ (Pop) هنگام باز یا بستن دهان؛ ناشی از جابهجایی دیسک است.
- قفلشدن فک (Locking)؛ بیمار نمیتواند دهان را بیش از چند میلیمتر باز کند یا بعد از بازکردن، در بستهشدن دچار مشکل میشود.
نشانههای کمتر شناخته شده tmj
برخی بیماران مسیر طولانی و پرهزینهای را در تخصصهای دیگر طی میکنند تا متوجه شوند منبع اصلی مشکل همان اختلال مفصل فکی گیجگاهی است:
- وزوز یا درد مبهم گوش (Tinnitus/ Otalgia)؛
- سرگیجه یا احساس ناپایداری؛
- درد ارجاعی در شانه و گردن؛
- بیحسی گونه یا زبان.
مطالعه مقطعی منتشر شده در مجله Oral Rehabilitation در سال 2024، نشان داد که حدود 12 ٪ بیماران مبتلا به التهاب مفصل فک دچار وزوز گوش پایدار میشوند؛ بنابراین توجه به این علامت، بهویژه در مراحل اولیه، به تشخیص سریعتر کمک میکند.
درمان | سازوکار | بازه اثربخشی متوسط | مزایا | محدودیتها |
---|---|---|---|---|
محافظ شبانه فک | توزیع یکنواخت نیرو و کاهش دندان قروچه | 6 – 8 هفته | غیرتهاجمی، مقرونبهصرفه | نیاز به پیگیری تنظیم |
داروهای ضد التهابی | جلوگیری از تولید مواد التهابی | طی 14 روز | کاهش درد حاد | معدود عوارض گوارشی |
فیزیوتراپی (تمرینات حرکتی) | تقویت عضلات تثبیتکننده دیسک | 4 هفته تا 3 ماه | بهبود دامنه حرکت | وابسته به همکاری بیمار |
لیزر (LLLT) | تنظیم پیامهای عصبی یا استفاده از نور | 3 – 5 جلسه | بدون درد، بهبود التهاب | نیاز به تجهیزات خاص |
تشخیص دقیق هرکدام از این علائم توسط دندانپزشک یا جراح فک، مسیر درمان را مشخص میکند؛ زیرا در درمان مفصل گیجگاهی فکی اولویت با حذف علت زمینهای است، نه صرفاً مهار درد.
دلایل و عوامل خطر اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
دلایل اختلالات مفصل TMJ غالباً به تعامل پیچیدهای بین عوامل مکانیکی، بیوشیمیایی و روانشناختی برمیگردد. پیش از فهرست کردن عوامل، توجه کنید که وجود یک عامل لزوماً به معنای بروز بیماری نیست؛ اما ترکیب چند عامل احتمال بروز یا تشدید علائم را بالا میبرد.
عوامل فیزیکی و بیومکانیکی
- ضربه مستقیم به فک یا چانه؛ ترومای ناشی از تصادفات یا ضربه ورزشی میتواند دیسک را جا به جا کند.
- دندان قروچه (Bruxism)؛ فشار مکرر به مفصل، بهویژه در خواب، سبب میکروتراماهای پی در پی (فشارهای کوچک اما مکرر به مفصل) میشود.
- ناهماهنگی اکلوژن؛ تماس زودرس یک یا چند دندان، بار اضافی بر TMJ تحمیل میکند.
- دندانهای عقل نهفته؛ التهاب مزمن بافت پیرامون دندان نهفته، روی عضلات جویدنی اثر میگذارد.
عوامل روانی و رفتاری
استرس مزمن و اضطراب، تون عضلانی (میزان سفتی یا فشار دائمی عضلات) را افزایش داده و سیکل درد و اسپاسم را تشدید میکند. پژوهش مشترک دانشگاه UCLA نشان میدهد افرادی که شاخص اضطراب بالا دارند، سه برابر بیش از جمعیت عمومی در معرض بروز سندرم مفصل گیجگاهی فکی قرار میگیرند. رفتارهایی مثل جویدن ناخن، آدامس یا حتی نگهداشتن تلفن بین شانه و گونه نیز در این دسته قرار میگیرند.
نقش هورمونها و ژنتیک
هورمونها نیز میتوانند یکی دیگر از عوامل اختلالات مفصل گیجگاهی فکی باشند:
- هورمون استروژن: زنان در سنین باروری دو برابر مردان مبتلا میشوند. استروژن گیرندههایی در دیسک مفصلی دارد که تغییرات سطح هورمون میتواند بر آنها اثر بگذارد.
- پلی مورفیسمهای ژنی: بعضی تفاوتهای ژنتیکی در بدن باعث میشوند دیسک مفصل فک زودتر از حد معمول آسیب ببیند
عوامل التهابی و سیستمیک
برخی بیماریهای روماتولوژیک (درد و التهاب در مفصلها/ عضلات) مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس، بستر التهابی مزمنی ایجاد میکنند که میتواند به التهاب مفصل فک و تخریب غضروف منجر شود. در این موارد، درمان سیستمیک بیماری زمینهای پیششرط کنترل علائم TMJ است.
عامل | اثر اصلی در بدن | نتیجهی احتمالی |
---|---|---|
ضربه مستقیم به فک | ممکن است لایه محافظ مفصل آسیب ببیند یا پاره شود | درد شدید و مشکل در باز و بسته کردن فک |
دندانقروچه (فشار دادن دندانها) | فشار زیاد و تکراری به مفصل وارد میشود | ساییدگی مفصل، صدای تقتق مداوم |
استرس زیاد | باعث سفتی و گرفتگی عضلات فک میشود | اسپاسم عضلات، سردرد و خستگی فک |
افزایش هورمون استروژن | روی بافتهای نگهدارنده مفصل اثر میگذارد | شل شدن مفصل و ناپایداری در حرکت فک |
بیماریهای التهابی مثل آرتریت | باعث التهاب در مایع بین مفصلها میشود | درد دائمی و ساییدگی تدریجی مفصل فک |
اگر چند عامل در شما صدق میکند (مثلاً دندان قروچه شبانه و استرس شغلی) بهتر است همراه با دندانپزشک و حتی مشاور روانشناسی، یک برنامه جامع پیشگیری تنظیم کنید. حذف یا کاهش هر عامل، بهصورت جمعی بروز علائم را بهشدت پایین میآورد.
در این بخش دیدیم که علائم اختلالات TMJ میتوانند از یک درد خفیف تا سرگیجه غیرقابل توضیح را شامل شوند و ریشه آنها اغلب ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانی و هورمونی است. این شناخت پایهای برای برنامه تشخیص اختلال TMJ و انتخاب روش درمان مناسب خواهد بود.
در ادامه، دقیقاً بررسی میکنیم پزشک چگونه با معاینه، تصویربرداری و تستهای عملکردی به تشخیص قطعی میرسد و سپس سراغ جدیدترین رویکردهای غیرجراحی و جراحی میرویم.
روشهای تشخیص اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
برای اینکه بتوان درمان مؤثری برای مشکلات مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) انتخاب کرد، باید ابتدا ریشه اصلی اختلال مشخص شود. برخلاف تصور رایج، تشخیص این مشکلات فقط با شنیدن صدا یا لمس ساده فک نیست تشخیص دقیق معمولاً نیاز به بررسی لایهلایهی ساختارهای درگیر دارد؛ از وضعیت مفصل و عضلات گرفته تا الگوهای حرکتی فک در شرایط واقعی. هرچه نگاه پزشک در این مرحله دقیقتر باشد، برنامه درمانی هم با دقت و موفقیت بیشتری طراحی خواهد شد.
معاینه بالینی و بررسی سوابق بیمار
اولین قدم در ارزیابی، معاینهی کامل بالینی است. در این مرحله پزشک حرکات فک را بررسی میکند، میزان بازشدن دهان را میسنجد و وضعیت عضلاتی مثل ماستر و تمپورالیس را از نظر وجود درد یا سفتی ارزیابی میکند. همچنین، سوالاتی درباره عادتهای رفتاری مانند دندانقروچه در خواب یا قفل شدن فک هنگام بیدار شدن مطرح میشود. گاهی صدای غیرطبیعی مفصل یا توقف کوتاهمدت در حرکت فک سرنخهایی مهم در تشخیص اختلال هستند. بررسی دقیق این نشانهها به پزشک کمک میکند تا بدون نیاز فوری به تصویربرداری، جهت تشخیص را تا حدی مشخص کند.
تصویربرداری پزشکی در بررسی مفصل فک
وقتی علائم بالینی بهتنهایی کافی نباشند یا نیاز به بررسی دقیقتری وجود داشته باشد، تصویربرداری وارد عمل میشود. MRI بهترین روش برای بررسی بافت نرم مفصل است؛ بهویژه زمانی که جابهجایی دیسک یا التهاب کپسول مفصلی مشکوک باشد.
در مواردی که احتمال آسیب استخوانی یا چسبندگی مفصل مطرح است، CT اسکن با برشهای نازک میتواند تصویر دقیقتری از وضعیت استخوان کندیل (قسمت گرد انتهای استخوان) و سطوح مفصلی ارائه دهد. حتی در برخی کلینیکها، از سونوگرافی دینامیک (سونوگرافیای که در حین باز و بستهکردن فک انجام میشود) برای مشاهده همزمان حرکات مفصل دهان استفاده میشود که کمک بزرگی در بررسی عملکرد زندهی TMJ است.
تستهای عملکردی
در کنار بررسی ساختاری، عملکرد عضلات هم باید ارزیابی شود؛ مخصوصاً زمانی که منشأ درد یا محدودیت حرکتی به نظر عضلانی میرسد. تستهایی مثل الکترومایوگرافی سطحی (sEMG) فعالیت عضلات جونده را ثبت میکند و نشان میدهد آیا عضلهای بیش از حد درگیر است یا خیر. همینطور آزمایش جابهجایی فک (تست پروتروسیومتری) که میزان جابهجایی فک به جلو و عقب را اندازهگیری میکند، برای درمان مفصل گیجگاهی فکی بهکار میرود. این دادهها به پزشک کمک میکنند که روند درمان را هم مرحلهبهمرحله مانیتور کند.
روشهای درمان اختلالات مفصل فکی گیجگاهی
برای درمان اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، قبل از هر چیز باید مسیر درمان بهصورت مرحلهای و متناسب با شدت مشکل برنامهریزی شود. پزشک معمولاً از روشهای غیرتهاجمی آغاز میکند و تنها در صورت مقاومت علائم یا آسیبهای ساختاری پیشرفته، به سراغ مداخلات جراحی میرود. این رویکرد مرحله به مرحله، کمک میکند از تحمیل درمانهای سنگین به بیمارانی که با روشهای سادهتر بهبود مییابند، پرهیز شود. انتخاب تکنیک مناسب به عوامل مختلفی مانند الگوی درد، وضعیت دیسک مفصل، عملکرد عضلات اطراف و پاسخ بیمار به درمانهای اولیه بستگی دارد.
درمانهای غیرجراحی TMJ
قبل از هر چیز، هدف کاهش التهاب و بازگشت عملکرد طبیعی است. در جد.ل زیر، درمان های غیرجراحی TMJ را می بینید:
درمان | سازوکار | بازه اثربخشی متوسط | مزایا | محدودیتها |
---|---|---|---|---|
محافظ شبانه فک | توزیع یکنواخت نیرو و کاهش دندان قروچه | 6 – 8 هفته | غیرتهاجمی، مقرونبهصرفه | نیاز به پیگیری تنظیم |
داروهای ضد التهابی | جلوگیری از تولید مواد التهابی | طی 14 روز | کاهش درد حاد | معدود عوارض گوارشی |
فیزیوتراپی (تمرینات حرکتی) | تقویت عضلات تثبیتکننده دیسک | 4 هفته تا 3 ماه | بهبود دامنه حرکت | وابسته به همکاری بیمار |
لیزر (LLLT) | تنظیم پیامهای عصبی یا استفاده از نور | 3 – 5 جلسه | بدون درد، بهبود التهاب | نیاز به تجهیزات خاص |
مداخلات جراحی و نیمهجراحی
اگر ساختار مفصل دچار آسیب جدی باشد یا درمانهای اولیه اثربخشی کافی نداشته باشند، پزشک ممکن است مداخلات پیشرفتهتری را پیشنهاد دهد. آرتروسنتز یکی از روشهای نیمهجراحی است که با شستوشوی مفصل و خروج مواد التهابی، به کاهش درد و بهبود حرکت کمک میکند. در گام بعدی، آرتروسکوپی (جراحی مفصل فک با ابزارهای بسیار ظریف و کمتهاجمی) با ابزارهای دقیق امکان ترمیم یا آزادسازی دیسک را با حداقل برش فراهم میسازد.
تنها در مواردی که تخریب مفصل یا چسبندگی استخوانی شدید باشد، جراحی باز مانند دیسککتومی (برداشتن دیسک آسیبدیده مفصل فک) یا کندیلوتومی (بریدن بخشی از استخوان مفصل برای درمان اختلال) توصیه میشود. این روشها معمولاً برای درصد کمی از بیماران لازم هستند.
لیزر درمانی؛ در مدیریت درد و التهاب TMJ
یکی از پیشرفتهای قابل توجه در درمان غیرتهاجمی TMJ، استفاده از لیزر فوتوبیومدولاسیون است. این تکنولوژی با طول موج 810 تا 905 نانومتر، موجب کاهش التهاب، ترمیم بافتهای نرم و کاهش تحریکپذیری عصبهای حسی در ناحیه مفصل میشود. جلسات درمانی اغلب بهصورت سه نوبت در هفته و به مدت دو تا سه هفته برنامهریزی میشوند. بسیاری از بیماران پس از چند جلسه، بهبود محسوسی در عملکرد فک و کاهش درد تجربه میکنند. بر اساس مطالعات معتبر، اثرات این روش میتواند تا چند ماه باقی بماند و در کنار سایر درمانها، نقش حمایتی ارزشمندی داشته باشد.
روشهای خودمراقبتی و تغییر سبک زندگی
برنامه درمانی بدون همکاری فعال بیمار به سرانجام نمیرسد. اگر بیمار فقط نقش دریافتکننده داشته باشد، هیچ درمانی برای مفصل فکی گیجگاهی اثربخش نخواهد بود. مشارکت فعال بیمار در اصلاح عادتهای روزمره، یکی از کلیدهای اصلی کنترل علائم و جلوگیری از مزمنشدن مشکل است. اقدامات سادهای مثل اجتناب از حرکات فشارزا، انجام تمرینات ملایم و مراقبت از رژیم غذایی میتوانند نقش پررنگی در بهبود عملکرد مفصل ایفا کنند. این توصیهها جای درمان تخصصی را نمیگیرند، اما اجرای درست آنها میتواند اثربخشی درمانها را چند برابر کند.
این توصیههای عملی برای کاستن از علائم مفصل فک ساده اما اثرگذار هستند:
- تمرینات کنترلشده فک: روزانه سه ست 10 تایی تمرین باز و بستهکردن دهان با مقاومتی ملایم دامنه حرکت را گسترش میدهد.
- تکنیکهای آرامسازی: یوگای تنفسی یا ریلکسیشن پیشرونده عضلات، تون عضلانی را پایین میآورد و چرخه درد‑استرس را میشکند.
- اصلاح عادات مخرب: خودداری از جویدن آدامس طولانی، شکستن آجیل با دندان یا نگهداشتن خودکار میان دندانها.
- رژیم غذایی نرم-پروتئینی: در فاز حاد، سوپ، ماهی پخته و اسموتی مغذی بهجای استیک سفت یا نان برشته مصرف کنید تا بار مکانیکی مفصل کم شود.
پیش از ورود به فاز تقویتی، بهتر است بیمار 48 ساعت مفصل را استراحت نسبی دهد و از حرکات دهانی بزرگ خودداری کند؛ چنین بازهای به کاهش التهاب مفصل فک کمک میکند.
آیا ارتودنسی دندان می تواند اختلالات مفصل گیجگاهی فکی را درمان کند؟
اگر اختلال مفصل گیجگاهی-فکی ناشی از یکی از عوامل زیر باشد، ارتودنسی میتواند کمککننده باشد:
-
نابسامانی بایت (مالاکلوژن): مثلاً بایت باز، بایت عمیق، کراس بایت یا جابجایی فکها
-
جابجایی دندانها که باعث فشار غیرطبیعی بر فک میشود
-
پوزیشن نامناسب فکها که باعث تنش عضلانی یا درد میشود
در این موارد، با صاف کردن دندانها و اصلاح موقعیت فک، میتوان فشار را از روی مفصل کاهش داد و علائم TMD مانند درد، صدای کلیک، یا محدودیت حرکتی را کاهش داد. اگر علت اصلی TMD مشکلات عضلانی، استرس، دندانقروچه، یا آسیبدیدگی مفصل باشد، ارتودنسی بهتنهایی درمان مؤثری نخواهد بود.
کلام آخر:
گاها به دلیل وجود اختلالات مفصل گیجگاهی فکی، بیمار قادر به انجام جراحی های دندانپزشکی نیست. اگر این اختلال مانع شما برای ایمپلنت دندان می شود، حتما از یک دندانپزشک خوب مشاوره بگیرید. اگر به دنبال راهکاری برای درمات اختلال TMJ هستید، دکتر آذین کمال پور، جراح ایمپلنت در گرگان، به طور جامع به شما مشاوره می دهد. پس از معرفی شما به یک جراح معالج و پس از بهبودی کامل فک خود، اکنون می توانید نوبت رزرو خود را برای ایمپلنت دندانی قطعی کنید.
سوالات متداول از دکتر کمال پور درباره اختلالات مفصل گیجگاهی فکی
- آیا اختلالات TMJ قابل درمان کامل هستند؟
در بیشتر افراد، ترکیبی از روشهای غیردارویی مثل استفاده از اسپلینت شبانه، تمرینات فک، و کنترل استرس میتواند تا حد زیادی علائم را کاهش و عملکرد مفصل را به حالت طبیعی بازگرداند. با این حال، در مواردی که مفصل دچار فرسایش یا آسیب جدی باشد، هدف اصلی درمان، کنترل درد و حفظ کیفیت زندگی خواهد بود.
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر درد فک بیشتر از 10 روز ادامه داشت، باز و بسته شدن دهان دچار اختلال شد یا صداهای غیرعادی با درد همراه بودند، مراجعه به متخصص فک و صورت ضروری است. تأخیر در درمان میتواند باعث تغییرات ساختاری در مفصل شود که کنترل آن در آینده سختتر خواهد بود.
- آیا اختلالات TMJ میتوانند خودبهخود بهبود یابند؟
در برخی موارد خفیف، ممکن است علائم به مرور زمان کاهش پیدا کنند، اما اتکا به بهبود خودبهخود تصمیم درستی نیست. بررسی تخصصی حتی در مراحل ابتدایی، از مزمنشدن درد یا بروز اختلالات بیشتر جلوگیری میکند و مسیر درمان را هدفمندتر میسازد.
- لیزر کمتوان چقدر مؤثر است؟
لیزر کمتوان یا LLLT با اثر ضدالتهابی و تحریک گردش خون موضعی میتواند در کاهش درد و بهبود حرکت مفصل نقش داشته باشد. البته اثربخشی این روش به شدت علائم، تکنیک اجرا و پاسخ بدن بیمار بستگی دارد و همیشه نتایج یکسانی ایجاد نمیکند.